Mapatxea

                 Mapatxea

                       (procyon lotor)

Mapatxea ipar Amerikako basoetan jatorria duen ugaztun  orojalea da.
Animalia honek lau hanka ditu, azalarekin babesten da eta mutur luzea du. Muturrean, bigote luzeak ditu eta bere belarriak borobilak dira.Hagin zorrotzak ditu.Bere buztana marraduna da.Bere kolorea beltza,marroia,zuria,eta grisa da.
Azkarrak eta txarrak dira

Nire Aurkezpena

   Nik Jon Linaza dut izena eta uztailaren 21an egiten ditut urteak eta Lekubason bizi naiz .Gustoko ditut katuak eta futbolean jolastea ere eta ez dut gustoko Ingurune .Trebea naiz matematikan eta traketsa naiz saskibaloian . Nire lagunik onena Amaia da eta aukeratuko nuke jolasteko . Eta hau nire aurkezpena da !    

   

MARRAZO ZURIA

                                            MARRAZO ZURIA

   Izen zientifikoa: (Caracharodon Carcharias)
      Marrazo zuria arrain bat da . Ur gazian bizi da eta ugaztuna da. Kartilagozko hezurdura du.
  Bere ezaugarri nagusiena tamaina da.  6 metrokoak eta 2.268 kilogramoko ezpezimenak ere badaude.
Harrapari bikaina da, pinipeoak eta itsas hegaztiak jaten dituena.
Munduko itsaso guztietan daude marrazoak.
Bere heldutasun sexuala 15 urtetan lortzen dute, baina 30 urte ere bizi daitezke.  Marrazoa bere jeneroa irauten duen ezpezie bakarra da .

Nire Aurkezpena

NIRE  AURKEZPENA


Nire   izena  Ane  da , eta  10  urte  ditut .Gustoko  dut bidaiatzea , eta  ez  dut gustoko  arraina  jatea .
Trebea  naiz  saskibaloian    jolasten  eta  traketsa  naiz    futbolean. Nire  lagunik  onena  Naia  Martinez da .
 Jolasteko  orduan  Naroa  aukeratuko  nuke .Lan  egiteko  orduan  Mirari  erabakiko  nuke .Binaka 
egingo  nuke  lan .

Nire aurkezpena

Ni Noah naiz eta 10 urte ditut.Gustoko ditudan gauzak dira animaliak,futbola...Ez gustokak  dira lanak...Bizikletan trebea naiz.Margozten traketsa naiz.Nire lagunik onena Alain da.Jolasteko Alain aukeratuko nuke.Lan egiteko Ugaitz aukeratuko nuke.

AZERI ZURIA

                                         AZERI ZURIA
                                                                                 
                             Izen zientifikoa(alopex logopus)

      Azeri zuria , ipar poloan bizi den larru zuridun azeria da.

                                         ITXURA

Belarri txikiak ditu eta larru zuria dauka.Handiak direnean 35-55cm neurtu ahal dute.Bere ilea neguan zuria da eta udan marroia da.Harrak 3,5kg pisatu ahal dute eta emeak 2,9kg pisatu ahal dute.

                                        NON BIZI DEN
       Ipar poloan bizi da.

      
                           ZER LEKU MOTATAN BIZI DEN

    Elurretan bizi da.


                                          NOLA BIZI DEN

Arrainak jaten dituzte .Zuloetan edo enbor zahar batean babesten dira.Beren etsaiak artzak dituzte.
                                             UGALKETA

Azeri zuria ,ugaltzeko garaiz geroztik (neguaren hasieratik erdialdera)bizi da bikoteka . Arrak emearekin egoten dira kumeak elikatzeko.Emeak hilabete eta erdiz eramaten ditu kumeak sabelean.Erditzeko gordeleku bat aurkitzen du.Hiru kumetatik zortzirarte izaten dituzte normalean baina kasu batzuetan hamabi ere bai .Jaiotako kumeak larru beltz batez estalita daude.Hamalau egun eduki arte,ez dute begirik irekitzen eta sei asterekin gordelekua uzten dute.

                                     ARGAZKIA

                                 

      

Nire aurkezpena

Ni Anne naiz,10 urte ditut eta Gorosibain bizi naiz.Nik gustoko dut
igeri egitea eta lagunekin jolastea.Ez dut gustoko euskaraz hitzegitea ,trebea naiz igeriketa egiten.Traketsa naiz futbolean,
nire lagunik onena Ainhoa da.Ainhoa aukeratuko nuke lan egiteko
eta jolasteko Saioa.Talde txikian nahi dut lan egin.

Nire Aurkezpena

Ni Maitane naiz eta 10 urte ditut.Gustoko dut dantza eta igeri egitea  ,ez dut gustoko bakarrik jolastea.
Trebea naiz igeri egiten, traketsa naiz tenisean jolasten . 
Ane Astigarraga da nire lagunik onena ,jolasteko Ane Astigarraga aukeratuko nuke.
Lan egiteko Ainoha aukeratuko nuke.
Lan egiteko era hirunaka da nir gustukoena.

IPAR-KATAMOTZA

                                               
                                          IPAR-KATAMOTZA


                            (PANTERA TIGRIS ALTANTICA)
                    
                           ZER DA IPAR-KATAMOTZA?

                   Ipar-katamotza animalia ugaztun bat da.  

                                       EZAUGARRIAK

Ipar Katamotza tamainaz handiena da katamotz ezpesien artean.Ar helduek 21,6 kg-ko bataz bezteko pisua dute , eta emeek,zertzobait txikiagoak,18,1kg-koa.
Neguan ilea dentsoa hasten zaionean, ilage grisa du .Ile-mototz luze eta beltzak ditu belarrietan,eta punta belstuna hasten zaio.

                                          BIZILEKUA

Ipar-katamotzak koniferaren basoetan  du bere habita, Europan eta Siberian .Ipar katamotza ungulatu populazioa ona  dituzten baso-inguruetan bizi ohi dira.
                          
                                   ELIKADURA               

Bere harrapakin ohikoena ungulatu txikiak dira, eta, horien eskaziari ezean, ez ditu harrapakin txikiak ehizatzen.Populazioa bizilekuaren arabera, tokiko ungulatuak dira bere harrapakinak. Siberian iparraldean, detsitate baxuagoko ipar-katamotz populazioak bizi dira, ez baitago ungulaturik, baina bai ordea erbiak eta oreinak.
                                UGALKETA

Ernaldian otsailetik apirilaren erdialdera egoten dira, eta kumeak maiatza eta ekaina arte jaiotzen dira. Emea hiru egun inguru egoten da harok, beraz arra emearen atzetik ibiltzen da.Ernaldia 69 egun ingurukoa izaten da eta 2-3 kume jaiotzen dira bataz beste humaldioko .Hamar hilabete inguruekin independizatzen dira.Emea 20-24 hilabeteki ugaltzen dira lehen aldiz ,eta arra 30 hilabete inguruekin .Aske 17 urtetik gora bizi da: tezketa eta gatibutasunean 24 urtetik gora.

                                    BIZIMODUA

Arrak 264 km2  inguruko azaleran mugitzen dira eta emea 168 km 2 inguruan .Emea beren eremuaren erdialdean ibili ohi dira, baina arrek gehiago bisitatzen dituzte euren eremuen ertzak.

oreina

                         OREINA(CERVUS ERAZUS)     

Oreina ugaztun  haskaria da .Orein ar txikiek ez dute adarrak baina handiak direnean gero ateratzen zaizkie. Adar batzuk luzeak dira baina beste batzuk txikiak dira.Orein batzuk belarri txikiak dituzte  eta hanka luzeak.

Oreinak hainbat lekuetan  bizi dira: Ameriketan talde handietan bizi dira, Asian bakarrik  ibiltzen dira, Afrikan eta Europan...

endi altuetan eta baso lehorretan bizi dira.

Belarrez eta hostoz elikatzen dira.

Ez dira kaltegarriak naturarako.

BALEA

                                                                     

                               ( Eubalena glaciales)

 Balea amaren sabelatik jaiotzen den itsasoko animalia da.    
                                                                                                                                                         Baleak 1 eta 260 arteko hortz izan dezake. Bizitzeko oxigenoa arnastu behar du, horregaitik pulmoi batzuk ditu. Munduko animalirik handienetarikoa da, 30 m-ko luzera du eta 120 tona pisatzera heldu daiteke. 40-50 km/h abiadura iritsi daiteke.

Ozeano guztietan bizi da, Artikoan izan ere.

Baleak ume bakarra izaten du, bi urtero.

Animalia ugaztun hauek planktonaz eta krillaz elikatzen dira. Ahoa poliki poliki mugituz elikatzen dira.

Baleak normalean binaka edo talde txikietan bizi dira.

Urtero ehunka balea hil egiten dira kolore desberdinen  arponekin. Herrialde batzutan oraindik baleak ehizatu egiten dituzte, hori pena da balea desagertuko direlako.

PINGUINOA

                                                        PINGUINOA 

              

                                  (aptedijtes frosteri)

Pinguinoa itsas hegazti bat da.

                                   

                                    EZAUGARRIAK

Pinguinoek tamaina desberdina izaten dute espeziaren arabera;30cm eta 1,20 m artekoa izan daitezke.
Hegazi hauen mokoa oso sendoa da eta gorputzaren estalgarri hotzetik babesten dituen gatz-geruza lodia dute.
Hegoak matzak dira hegatz formakoak,hankak oso atzean dauzka,sabelean,uretan hobeto mugitzeko.

                                    BIZILEKUA 

Pinguinoen espezie guztiak Hegoburuaren inguruko eskualde zabal batean bizi dira.Pinguino Enperadorea eta Adeliakoa kontinente Antartikoan soilik-soilik bizi dira.

                                   ELIKADURA 

Zefalopodoz,krustrazeoz eta arrain txikiz elikatzen dira,uretan trebezia handiz murgilduta harrapatzen baitituzte.Elikaduraren bila dabiltzanean eta batzuetan umeak hazteko garaian bidaia luzeak egin beharran daude.

                                     UGALKETA 

Gehienek ,harri txikiz,algaz eta belarrez egindako zuloetan egiten dute habia eta han bi arrautza  erruten dituzte.Espezie handienak, ordea, salbuespen dira:Enperadore motakoak arrautza bakarra egiten du,gero arrak hartu eta hankekin eta sabaleko tolestura handi batekin egindako"POLTSA"batean inkubatzen duelarik.Arrautza errun ondoren ,emea itsasora joaten da 2 hilabeterako eta denboraldi guzti honetan arra arrautza inkubatzen egongo da ezertxo ere jan gabe,-40 ºC-ko tenperatura jasanez eta baita elur erauntsi izugarria ere.
Denboraldi hau igaro ondoren,emeak itzuli eta arrautzaren ardura hartzen dute.
 

OREINA

                                             
                          OREINA ( CERBUS ERAZUS )

Oreina ugaztun haskariak da. 

 Orein harrak txikiak ez daukate adarrik baina gero hazten zaizkio , baina emeari ez zaizkio hazten .Orein txikiak hanka laburrak dituzte,orein handiak  luzeak dituzte.Adar batsuk handiak dira baina, beste batzuk txikiak dira.Orein batzuk belarri txikiak dituzte eta hanka luzeak.

Oreinak hainbat lekuetan bizi dira: Ameriketan talde handietan bizitzen dira, Asian bakarrik ibiltzen dira, Mendi altuetan eta baso    
lehorretan bizi dira.


Oreinak belarrez eta hostos elikatzen dira.

Azeri arrunta

                                                 Azeria 

         

                       (vulpes)

 Azeria kanidoen familiakoen ugaztun karniboroa da.

Otsoa eta txakur bezalako animalia da. Larru gorria du.Mutur zorrotz, belarri handiak eta hirukiak eta buztan luzea dauzka.

Azeriak gauez oso ondo ikusten du.Usaimen bikaina du eta aharrausiki  egiten duenean ,bere 42 hortzak ikusten zaizkio.Batez ere bere 4 letagin.

Gauez bakarrik ehizatzen du.Bere usaimen finari ezker harrapekin ehizten du.Harrapa oso handia bada gordelekura eramaten du.Ugaztun honek denetarik jaten du : haragiak,intsektuak eta abar...Kasu batzuetan frutak ere bai.

Azeriak arrain emearekin egoten dira kumeak elikatzeko.Emeak hilabete eta erdiz eramaten ditu kumeak sabelean.Hiru kumeetatik zortzira arte izaten dituzte normalean baina kasu batzuetan hamabi ere bai.

Azeri arruntak ezkutan egiten du bere gordelekuan,zulo batean edo enbor zahar batean egin dezake.Animali bakar izan arren bikoteka bizi daiteke edo ar bat eta hiru emeko taldeetan.

IZURDEA

                                                                IZURDEA        

                               (TURSIOPS TRUNCATUS)                   

Itsasoko  ugaztun jostalaria ur-azalean taldearekin batera igerian doala , behetik gora jauzi eginez  ibiltzea  gogoko duena
da izurdea.  
                                             
EZAUGARRIAK     

Izurdeak ugaztunak dira eta grisak dira normalean. Ugaztun hauek 200 eta 500 kg pizatzen  dute , 2-4 metroko luze dira.
8 cm -ko muturra dute.

BIZILEKUA

Izurdeak uretan  bizi dira ,Afrikako  ur inguruetan aurkitu  ahal dira , ur  epeletan  bizi  dira . 

ELIKADURA 

Batzuk makailoa jaten dute , arenkeak ...  

ETSAIAK  

Izurdearen etsaiak marrazoak dira.       

GIZAKIAREKIKO HARREMANA

Erabilgarria da gizakiarentzat.

UGALKETA 

Ugaztunak direnez , ugalketa garaia bizilekuaren arabera da. 

BITXIKERIA  

Izurdeek 50 km /h - ko  abiadura  har  dezakete .

KOMODO DRAGOIA

                                                 

  KOMODO DRAGOIA

(veranus komodoensis)

   Komodo dragoia munduan dagoen narrastirik

handiena da.

   Hiru metro luze eta 80-140 kg-ra iritsi daiteke. Oso azkarrak dira ,20 km-ko abiadura hartzeraino. Oso trebeak dira uretan .

Eta Indonesiako Komodo, Rinda, Gillamontag eta Flores uharteetan bizi da. Uhartean bizi den animaliarik handiena da.

Kumeak izateko 25 arrautz errun dezakete aldi batean eta gainera ez dute arrik behar. 

  Narrasti sarraskigale honek arrapakinak behin hozka egiteaz aski du. Mingainak. 82 bakterio mota ditu eta hozka egitean bakteria hauek septisemia deritzon gaixotasuna kutsatzen dute.

Gehienetan 7 edo 10 dragoiko taldeak egiten dituzte.

                           

ZELAKANTO

                                                   ZELAKANTOA

    Izen zientifikoa:Karen doktorea


    Zelakantoa arrain mota bat da.  Coelacanthifomes, ordeneko arrainen izen arrunta da.

   Orain hirurogei miloi urte desagertu ziren, kretazioan. 1938.urtean espezimen bat bizirik aurkitu zen hegoafrikako ekialdeko kostaldetan,Chalmna ibaiaren bokaldean.

   Zelakantoek metro bat eta erdiko luzera izan daiteke,eta 68 kilotik gorako pisua. Batzuk urdin biziak dira, beste batzuk urdixkak, eta beste batzuk, berriz, arreak izan daiteke.

   Koipe kantitate handiak ekoizten dituzte, baita jariakin lerdetsuak ere.Hegal haragitsuak dituzte,  ezkataz estalita.
Bi ezpezie baino ez daude munduan.

   

URTXINTXA

                                    

Izen zientifikoa:scircus vulgaris.

Katagorri edo urtxintxa,zuhaitzetan bizi diren eszikridoen familiako ugaztun karraskari bat da.

Katagorriak marroiak ,grisak eta beste koloretakoak izan daitezke.Edozein baso motatan bizi daitekeen arren,pagadi,haritz,amezti eta erkameztiak nahiago ditu artadiak baino.

Erditu baino lehen balizko eraso batez babesteko bigarren habia sortzen dute.
 Lau-7ume izan ohi dituzte eguraldia lagun izanez.

Gehien bat karraskaria da,beraz,intxaurrak,ezkurrak eta abar jaten ditu.
Txorien arrautzak eta baita txorikumeak ere jan ohi ditu.

Europan zenbait etsai ditu,azeriak lurrean jaten aritzen denean eta lepalepahoria,katajineta,basakatua eta aztorea adarretan.

NIRE AURKEZPENA

                                      

Ni Iraia naiz eta 11urte daukat. Usansolon bizi naiz.

Gustoko dut lagunekin egotea,igerilekura eta fiestetara joatea.Ez dut gustoko jendea niri molestatzea.

Trebea naiz igeri egiten,traketsa naiz futbolean.

Nire lagunik onena Irune da. 

Jolasteko Maitane aukeratuko nuke,lan egiteko Maitane aukeratuko nuke, eta lanak egiteko binaka gustatzen zait.

NIRE AURKEZPENA

Nire  izena  Saioa  da, nik  10  urte  ditut .Nik gustoko  dut   hondartzara   joatea  .Ez dut  gustoko heziketa fisikoa. Oso trebea naiz etxerako  lanek egiten.Oso traketsa naiz pistinan.Nire lagunik onena Ane Ilardia da. Jolasteko Maider aukeratuko nuke. Zurinerekin lan egitea gustoko dut.Lan egiteko talde txikietan gustoko dut.

NIRE AURKEZPENA

Nik Hodei dut izena eta 11 urte egingo ditut martxoaren 3an,2013an.Gustoko dut dantza eta zientzia ,eta ingelesan traketsa naiz eta gorrotatzen dut.
Nire lagunik onena Maider da .Madalenekin  jolastuko nuke,lan egiteko Zuriñe aukeratuko nuke eta lana talde txikian egingo nuke.

NIRE AURKEZPENA

Ni  Maider naiz eta 10 urte ditut eta 2002ko apirilaren 6an jaio nintzen.

Gehien gustatzen zaidana dantza egitea da eta gutxien logela batzea .

Trebea naiz  matematikan eta traketsa naiz futbolean.

Nik lau lagun on dauzkat baina bat aukeratu dut, Mirari.

Jolasteko Ane Ilardia aukeratuko nuke .

Lan egiteko Naroa aukeratuko nuke.Nik binaka egingo nuke lana.

NIRE AURKEZPENA

 
                                                           NIRE AURKEZPENA

Nik Naroa dut izena eta 10 urte ditut.Gustoko dut igeri egitea.Trebea naiz igeri egiten.
Idaztea ez dut gustoko.Futbolean traketsa naiz.Nire lagunik onena Ane Astigarraga da.
Jolasteko Ane Ilardia aukeratuko nuke.Lan egiteko Mirari aukeratuko nuke eta binaka lan egingo nuke.

NIRE AURKEZPENA

Ni David naiz ,10 urte ditut eta Gorosibain bizi naiz.Gustoko dut lagunekin egotea eta ez dut gustoko dantza egitea.Oso trebea naiz futbolean eta igeri egiten baina ez naiz trebea boleibola jolasten.Nire lagunik onena Amaia da.Jolasteko Amaia aukeratuko nuke eta lan egiteko ere.Eta nahiago dut binaka lan egitea.

Nire Aurkezpena

                                                  

Nik Zuriñe dut izena, eta 10 ditut. Gustoko dut Sevillara joatea,eta ez dut gustoko Usansoloko nire aititeren gauzak txarrak esatea, nire aitite hilda dagoelako.

Trebea naiz abesten eta ez naiz trebea futbolean.

Nire lagunik onena Haizea da.

Lan egiteko orduan Mirari aukeratzen dut.

Talde txikian egingo nuke lana.

NIRE AURKEZPENA

Ni Ugaitz naiz eta 10 urte ditut.Nik futbola dut gustoko eta igeri egitea ez dut gustoko.Futbolean naiz trebea eta patinekin naiz traketsa.Aitor nire lagunik onena da.Alain aukeratu nuke jolasteko.Lan egiteko talde txikian egitea aukeratuko nuke.

Nire Aurkezpena

Nire izena Naia da eta 10 urte  ditut. Trebea naiz  pianoa jotzen eta ez naiz trebea futbolean .

Nire lagunik onena Ane Ilardia da, jolasteko ere bera aukeratuko nuke.Lan egiteko Mirari aukeratuko nuke baina Egoitz ez nuen aukeratuko.

Talde txikietan egotea gustatzen zait.

Nire aurkezpena

Nire izena Aitor da eta 9 urte ditut.Gustuko dut jolastea saskibaloira eta ninjatera.Ez dut gustuko debereak egitea.Trebea naiz patinetearekin.Traketsa naiz euskara hizkuntzarekin.
Lagun onena Ugaitz da.Jolasteko Miguel aukeratuko nuke  eta lan egiteko Erlantz aukeratuko nuke.Taldeka nahiago dut eskolan lan egitea. 

Nire aurkezpena

Ni Ainhoa naiz eta 10 urte ditut . Niri  igerian ibiltzea gustatzen zait eta  eta ez zait gustatzen bizikletan ibiltzea. Trebea naiz igeri egiten eta traketsa naiz idazten. Lan egiteko Maider gustatzen zait. Nire lagunik onena Anne da eta  eta jolasteko Naroa. Eta taldean ibiltzea gustatzen zait.   

Nire aurkezpena

Kaixo ni Egoitz naiz eta azaroaren 30ean hamar urte egingo ditut .Lagunekin jolastea gustoko dut eta ez zait  irakurtzea gustatzen ,oso trebea naiz bizikletan ibiltzen eta ez naiz trebea futbolean. Lagunik onena Alain da eta ere jolasteko oberena bera da, lagunik onena Mirari da lan egiteko eta talde txikietan lan egitea gustatzen zait   

Nire aurkezpena

Ni Alain naiz eta 10 urte egingo ditut Urriaren 13an.Nik gustoko dut futbolera jolastea baina ez dudana gustoko eskupilotara jolastea da.Ni trebea naiz matematikan eta ez naiz trebea ingurune egiten.Nire lagunik onena Noah da  baina jolasteko Madalen aukeratuko nuke.Lan egiteko Egoitz aukeratuko nuke eta asko gustatzen zait lanak talde txikian egitea.

Nire aurkezpena

Kaixo ni Madalen naiz eta 10 urte ditut, 11egiteko. Gustoko ditut gepardoak eta futbola,eta ez zait gustatzen sakibaloia. Trebea naiz matematika egiten.Ez naiz trebea inguru azterketa egiten.Nire lagun onena Erlantz da.Jolasteko Hodeier aukeratuko nuke.Lan egiteko Alain aukeratuko nuke eta binaka lana egingo nuke. 

Nire aurkezpena

                                             NIRE AURKEZPENA  

     
Ni Amaia naiz eta 9 urte ditut , Usansolon bizi naiz.Gustoko dut lagunekin egotea eta ez dut gustoko dantza egitea .
 Oso trebea naiz futbolean eta igeri egiten baina ez naiz trebea patinetan ibiltzen.
Nire lagunik onena David da.Jolasteko David aukeratuko nuke,eta lan egiteko ere.Eta nahiago dut  binaka lan egitea.

Nire aurkezpena

NIRE AURKEZPENA

Ni Ane naiz ,10 urte ditut. Gustuko ditut katuak eta ez dut gustuko matematika . Trebea naiz igeri egiten eta traketsa  naiz matematika egiten. Nire lagunik onena Naroa da. Eta jolasteko, eta lan egiteko ere bai. Niri gustatzen zait talde txikian lan egitea.

Nire aurkezpena

Ni Haizea deitzen, naiz eta 10 urte ditut . Gustoko dut bidaiatzea, eta igeri egitea ,ez dut gustoko futbolera  jolastea.Ni trebea naiz gimnasian, eta traketsa marrazkiak egiten.Nik lagun asko ditut, baina onena Zuriñe da.Nik  jolasteko Ane I. aukeratuko nuke.Nik lan egiteko, Mirari aukeratuko nuke. Nahiago dut talde txikian lan egitea.

Nire aurkezpena

                                                NIRE AURKEZPENA

Ni Mirari deitzen naiz eta 10 urte ditut.Nik gustoko dut irakurtzea eta ez dut gustoko porrusalda.Ni trebea naiz matematiketan eta traketsa letra ona egiten. Nik lagun on asko ditut baina Naia Etxebarria aukeratuko nuke. Jolasteko Ane Astigarraga aukeratuko nuke.Lan egiteko Maider aukeratuko nuke. Nahiago dut talde txikian lan egitea.